Wat is samenwerkende zorg?

Wat is samenwerkende (multi- en interdisciplinaire) zorg?

Als je te maken hebt met chronische pijn, kan dat je leven behoorlijk beïnvloeden. Er zijn verschillende manieren om hiermee om te gaan en samenwerkende zorg kan je daarbij helpen. In dit artikel leg ik uit wat het verschil is tussen interdisciplinaire en multidisciplinaire zorg. Deze vormen van zorg bieden verschillende specialisten die samenwerken om je pijn te verminderen en je kwaliteit van leven te verbeteren.

Wat is multidisciplinaire zorg?

Multidisciplinaire zorg betekent dat je door meerdere specialisten wordt geholpen, zoals artsen, fysiotherapeuten en psychologen. Deze specialisten werken naast elkaar, maar niet noodzakelijkerwijs samen in een team. Ieder heeft zijn eigen behandelplan en doelen voor jou. Het wordt ook wel integrale zorg genoemd.

Voorbeeld van multidisciplinaire zorg:

• Een arts schrijft je een antidepressivum voor.
• Een fysiotherapeut helpt je met oefeningen om je spieren te versterken.
• Een psycholoog biedt cognitieve gedragstherapie aan.

Bij multidisciplinaire zorg is er vaak weinig tot geen communicatie tussen de verschillende specialisten over jouw behandeling. Ze werken weliswaar met hetzelfde doel voor ogen – namelijk het verbeteren van jouw situatie – maar doen dit op hun eigen manier en zonder gezamenlijke planning.

Wat is interdisciplinaire zorg?

Interdisciplinaire zorg gaat een stap verder dan multidisciplinaire zorg. Bij deze vorm van zorg werken de verschillende specialisten samen als een team. Ze hebben regelmatig overleg en stemmen hun behandelingen op elkaar af. Dit gebeurt meestal op basis van een gezamenlijk behandelplan.

Voorbeeld van interdisciplinaire zorg:

• Een arts, fysiotherapeut en psycholoog werken samen volgens een gedeeld behandelplan.
• Er zijn regelmatige teamvergaderingen om jouw voortgang te bespreken en het behandelplan aan te passen waar nodig.
• Het team heeft gezamenlijke doelen en werkt vanuit een biopsychosociaal model, waarbij zowel lichamelijke, psychologische als sociale aspecten van pijn worden meegenomen.

De voordelen van interdisciplinaire zorg:

• Gezamenlijk plan en doelen: De specialisten werken met een gezamenlijk plan en gedeelde doelen, waardoor de zorg beter op elkaar is afgestemd.
• Regelmatige evaluaties: Jouw voortgang wordt regelmatig besproken, en het behandelplan wordt aangepast op basis van jouw behoeften en reacties op de behandeling.
• Complete aanpak: Omdat zowel lichamelijke, psychologische als sociale aspecten van pijn worden meegenomen, krijg je een complete behandeling die aansluit bij jouw persoonlijke situatie.

Waar krijg je deze zorg?

Interdisciplinaire en multidisciplinaire behandelingen worden aangeboden op verschillende plaatsen:

1. Pijnklinieken: Deze klinieken richten zich specifiek op de behandeling van chronische pijn en hebben vaak een team van verschillende specialisten. Deze kunnen zowel multi- als interdisciplinair werken.
2. Ziekenhuizen: Sommige ziekenhuizen hebben afdelingen die gespecialiseerd zijn in pijnbestrijding. Dit is meestal multidisciplinair.
3. Revalidatiecentra: Hier kun je terecht voor intensieve programma’s die meerdere weken duren en waarbij je dagelijks behandelingen krijgt. In revalidatiecentra wordt meestal interdisciplinair gewerkt.
4. Zelfstandige praktijken: Sommige fysiotherapeuten, psychologen en andere specialisten werken samen in een praktijk en bieden zowel multidisciplinaire als interdisciplinaire zorg aan.

Hoe werkt het in de praktijk?

Intake en plan:

De behandeling begint meestal met een intakegesprek. Tijdens dit gesprek wordt jouw situatie in kaart gebracht. Er wordt gevraagd naar je pijn, hoe je je voelt en hoe de pijn je dagelijks leven beïnvloedt. Op basis hiervan wordt een behandelplan opgesteld.

Voorbeelden van behandelingen:

1. Fysiotherapie: Je krijgt oefeningen om je spieren sterker en soepeler te maken. Dit kan helpen om de pijn te verminderen en je beter te laten bewegen.
2. Psychologische hulp: Een psycholoog helpt je om te gaan met de emotionele kant van chronische pijn. Je leert bijvoorbeeld technieken om stress te verminderen en beter te slapen.
3. Medicatie: Soms krijg je medicijnen voorgeschreven om de pijn te verlichten. Dit kunnen bijvoorbeeld pijnstillers of ontstekingsremmers zijn.
4. Ergotherapie: Een ergotherapeut helpt je om je dagelijkse activiteiten makkelijker te maken. Dit kan gaan over het aanpassen van je werkplek of het vinden van manieren om huishoudelijke taken minder belastend te maken.

Regelmatige evaluatie:

Het is belangrijk dat jouw voortgang regelmatig wordt geëvalueerd. Bij de interdisciplinaire zorg zal het team regelmatig met je praten om te kijken hoe het gaat en of het behandelplan moet worden aangepast.

Voordelen van multidisciplinaire en interdisciplinaire behandeling:

• Holistische aanpak: Er wordt naar het totaalplaatje gekeken. Niet alleen de pijn, maar ook hoe je je voelt, hoe je beweegt en hoe je dagelijks leven eruitziet. Hierdoor krijg je een behandeling die echt bij jou past.
• Betere coördinatie: Doordat alle specialisten met elkaar samenwerken, wordt er goed afgestemd wat er precies moet gebeuren. Hierdoor krijg je een goed op elkaar afgestemde behandeling.
• Langdurige resultaten: Deze aanpak kan zorgen voor langdurige resultaten. Door de combinatie van verschillende behandelingen leer je beter om te gaan met je pijn en kun je je leven beter inrichten.

Mogelijke nadelen:

• Tijdsinvestering: Een multidisciplinaire of interdisciplinaire behandeling kost tijd. Je hebt regelmatig afspraken met verschillende specialisten en dat kan veel van je tijd vragen.
• Kosten: Sommige behandelingen worden niet altijd volledig vergoed door de verzekering. Het is belangrijk om van tevoren goed te kijken wat wel en niet vergoed wordt.
• Overweldigend: Het kan in het begin overweldigend zijn om met zoveel verschillende specialisten te maken te hebben. Het kan helpen om een vertrouwd persoon mee te nemen naar afspraken.

Waar moet je op letten?

• Goede communicatie: Zorg ervoor dat je goed communiceert met je behandelaars. Geef aan wat werkt en wat niet werkt. Dit helpt het team om de behandeling beter af te stemmen.
• Blijf realistisch: Verwacht niet dat je pijn meteen helemaal verdwijnt. Het kan tijd kosten voordat je verbetering merkt.
• Wees actief: Probeer actief mee te doen met de behandelingen en de adviezen op te volgen. Jouw inzet is belangrijk voor het succes van de behandeling.
• Vraag om ondersteuning: Schroom niet om om hulp te vragen. Of het nu gaat om praktische zaken of emotionele steun, het is belangrijk om je niet alleen te voelen in dit proces.

Conclusie

Samenwerkende zorg, zowel interdisciplinair als multidisciplinair, kan een effectieve manier zijn om met chronische pijn om te gaan. Door de samenwerking van verschillende specialisten krijg je een complete aanpak die op jouw situatie is afgestemd. Overleg met jouw huisarts en/of steunteam of samenwerkende zorg voor jou een goede optie zou kunnen zijn.
Het vraagt tijd en inzet, maar kan zorgen voor een betere kwaliteit van leven. Blijf goed communiceren met je behandelaars en wees geduldig met jezelf. Samen werken jullie aan een betere toekomst.

---

Meer lezen:

• Zorgstandaard Chronische Pijn | PA!N – Pijn Alliantie in Nederland
• Standpunt Interdisciplinaire medisch-specialistische revalidatie (IMSR) bij patiënten met chronische pijn | Standpunt | Zorginstituut Nederland