Balans vinden

Chronische pijn en grenzen bewaken

Hoe kan ik zelf leren waar mijn grenzen liggen en hoe kan ik zorgen dat ik binnen mijn grenzen blijf?

Als jij langdurige pijn hebt, is het erg belangrijk om goed te weten wat jouw lichamelijke grenzen en mogelijkheden zijn. Zo voorkom je dat je te veel doet en daardoor meer pijn krijgt. Het vinden van een balans is moeilijk maar wel erg belangrijk. In dit artikel geven we je meer tips om je eigen grenzen te leren kennen en hoe je ervoor zorgt dat je grip kunt krijgen op jouw pijn. 

Hoe vind je jouw grenzen? 

• Let op de signalen van je lichaam 
  Je lichaam vertelt je vaak genoeg of je te ver gaat. Voel je je moe of wordt de pijn erger? Dat zijn tekens waar je even bij moet stilstaan. Neem deze signalen serieus, want je lichaam probeert je iets belangrijks te vertellen. 

• Schrijf op hoe je je voelt 
  Het kan heel nuttig zijn om een dagboek bij te houden. Schrijf op wat je elke dag doet en hoe je je daarna voelt. Dit helpt je om te zien welke activiteiten, situaties en gebeurtenissen invloed hebben op je pijn. Zo kun je beter plannen en je grenzen bewaken. 

• Probeer verschillende dingen uit 
  Het is ook een goed idee om te experimenteren met verschillende activiteiten, nieuwe situaties op te zoeken en te experimenteren. Als je bijvoorbeeld wilt weten of je een kwartier kunt lopen, probeer dat dan eens uit. Doe dit in een fijne omgeving, of met iemand die je vertrouwt. Gaat dit goed? Dan kun je misschien de volgende keer iets langer proberen. Zo test je voorzichtig je grenzen. 

Hoe blijf je binnen je grenzen?

• Maak een goede planning 
  Wanneer je weet wat je aankunt, probeer dan je dag zo in te delen dat je niet te veel doet. Plan genoeg rustmomenten in en verdeel je taken over de dag of zelfs de week. Onderzoek wat je energie geeft of wat jouw herstel helpt. Denk hier aan bijvoorbeeld ontspanning en afleiding. 

• Vraag hulp wanneer nodig 
  Het is helemaal niet erg om hulp te vragen. Soms kun je iets niet alleen en dat is oké. Vrienden, familie of buren willen vaak graag helpen. Door hulp te vragen, voorkom je dat je over je grenzen gaat. Door goed aan te geven wat je nodig hebt, of waar je mee geholpen bent kunnen mensen in je omgeving ook daadwerkelijk helpen. Vaak zit het in hele kleine dingen. 

• Gebruik hulpmiddelen die je ondersteunen 
  Er zijn verschillende hulpmiddelen die je kunnen helpen bij dagelijkse taken. Denk aan een stoel met goede steun, speciale handgrepen in de badkamer, of zelfs een scootmobiel als lopen te moeilijk is. Bespreek met een expert welke hulpmiddelen jou kunnen helpen. 

Grenzen naar jezelf en je omgeving 

Het is belangrijk om zowel je eigen grenzen te respecteren als die naar je omgeving duidelijk te maken. Soms verwacht de omgeving meer van je dan je aankunt, wat lastig kan zijn om mee om te gaan. Doordat de omgeving andere grenzen hanteert dan jijzelf, ga je er soms toch overheen. Wees duidelijk tegen anderen over wat je wel en niet aankunt en schaam je niet om je grenzen aan te geven. 

Extra tips 

• Stel doelen: 
  Zet kleine, haalbare doelen voor jezelf. Dit helpt je om gemotiveerd te blijven en je vooruitgang te zien. 

• Zoek steun: 
  Praat met anderen die ook met pijn leven. Dit kan in persoon of online. Het delen van ervaringen en tips kan erg steunend zijn. 

• Blijf geïnformeerd: 
  Leer meer over je aandoening door betrouwbare bronnen te raadplegen of met je dokter of je fysiotherapeut te praten. Hoe meer je weet, hoe beter je met je pijn om kunt gaan. 

Vind een evenwicht in je activiteiten 

Een veelgemaakte fout bij mensen met chronische pijn is dat ze op dagen dat ze zich slecht voelen bijna niets doen, en op dagen dat het beter gaat juist te veel doen. Dit kan ervoor zorgen dat je in een soort jojo-effect terechtkomt met je pijn. Het is heel belangrijk om elke dag ongeveer evenveel te doen, ook als je je goed voelt. Probeer een dagelijkse routine te ontwikkelen die haalbaar is, ook op mindere dagen. Zo houd je je activiteiten in balans en voorkom je dat je op goede dagen te ver gaat. Dit helpt je om je pijn beter te beheren en meer stabiele dagen te hebben. 

Vind goede therapie en ondersteuning

Goede therapie vind je bij iemand die naar je luistert en meedenkt. Je mag kritisch zijn. Goede therapie helpt op zowel de korte als de lange termijn en de doelstellingen moeten goed worden besproken. Dat kan zijn pijnvermindering, maar het kan ook juist zijn dat je grenzen wilt leren kennen of zelfs verleggen. Wellicht wil je leren om jezelf beter te kunnen redden of wil je minder stress ervaren en beter slapen. Ga op zoek naar professionele hulp (zoals artsen, fysiotherapeuten en oefentherapeuten), emotionele steun van familie en vrienden, en zelfzorgmaatregelen (zoals balans vinden, mindfulness en een gezonde leefstijl) die helpen bij het omgaan met chronische pijn. 

Conclusie 

Het is erg belangrijk om je eigen grenzen te kennen en te respecteren als je chronische pijn hebt. Dit voorkomt dat je te veel doet en helpt je om beter met je pijn om te gaan. Neem de tijd om je grenzen te leren kennen en wees niet te streng voor jezelf. Schakel hulp in als dat nodig lijkt. Je kunt ondersteuning krijgen van een geschikte oefen- of fysiotherapeut, maar ook van een partner, zolang deze op een positieve en begripvolle manier helpt. Het is een proces dat geduld vereist en met professionele of vertrouwende ondersteuning kun je veel bereiken. Met de juiste aanpak en ondersteuning kun je een balans vinden die voor jou werkt.

---

Meer lezen:

• Chronisch ziek en grenzen aangeven, aan een ander en aan jezelf (yvonnelankhaar.nl) 
• Chronisch ziek en grenzen stellen: hoe ik nee zeg als een pro! (reumaleeft.com)