Ontstaan van pijn

Hoe kan acute pijn chronisch worden?

Chronische pijn kan op verschillende manieren ontstaan. Hier zijn een paar veel voorkomende oorzaken: 

Onbehandelde pijn:  
Soms kan pijn die veroorzaakt werd door bijvoorbeeld een wond, ziekte of operatie, zich ontwikkelen tot chronische pijn. Dit kan bijvoorbeeld gebeuren als de oorspronkelijke pijn niet adequaat behandeld is.  
Zenuwbeschadiging:  
Een andere oorzaak van chronische pijn is schade aan de zenuwen in je lichaam. Als je zenuwen beschadigd zijn, kunnen ze verkeerde berichten naar je hersenen sturen.  
Een aandoening die langdurig pijnlijke prikkels afgeeft: 
Chronische pijn kan ook ontstaan als je lichaam langere tijd pijnlijke prikkels krijgt. Dit kan bijvoorbeeld gebeuren bij aandoeningen als reumatoïde artritis of pijn bij kanker. Bij deze aandoeningen is er constant iets mis in je lichaam dat pijn veroorzaakt. 
Psychologische factoren:
Ook je geestelijke gezondheid kan invloed hebben op het ontstaan van chronische pijn. Als je veel last hebt van angst, depressie of stress, kan je lichaam hierop reageren door meer pijn te voelen.  
Genetische aanleg:
Soms kan het zijn dat je gewoon pech hebt met je genen. Sommige mensen zijn gevoeliger voor pijn doordat het in hun genen zit. 
Nociplastische pijn:
Dit betekent dat het pijnsysteem (zowel in het centrale als perifere zenuwstelsel) gevoeliger is geworden. Er zijn veel verschillende factoren die hierbij een rol kunnen spelen

Het is belangrijk om te onthouden dat chronische pijn complex is en dat het niet altijd duidelijk is waar de pijn vandaan komt. Maar wat de oorzaak ook is, er zijn manieren om de pijn te beheersen en je kwaliteit van leven te verbeteren. Als je last hebt van aanhoudende pijn, is het altijd belangrijk om goed in de gaten te houden welke factoren invloed hebben op je pijn. Het is goed om hulp te zoeken bij een arts of andere zorgprofessional, maar hou zelf de regie en onderzoek wat je zelf kunt doen om meer grip op je pijn te krijgen.

Onbehandelde pijn
Zenuwbeschadiging  
Een aandoening die langdurig pijnlijke prikkels afgeeft
Psychologische factoren
Genetische aanleg
Nociplastische pijn

Meer uitleg over onbehandelde pijn

Het is van groot belang om pijn altijd serieus te nemen en professionele hulp te zoeken wanneer dat nodig is. In sommige gevallen proberen mensen simpelweg door te gaan, vergelijkbaar met wat in de sportwereld vaak gebeurt. Helaas worden soms ook verkeerde adviezen gegeven, zoals bijvoorbeeld het adviseren van rust bij rugpijn of knie-oefeningen bij een kniebandletsel (beide verkeerde aanbevelingen). 
Als je de pijn negeert en gewoon door blijft gaan, kan dit ook tot chronische problemen leiden, zoals een barst in een ruit, die steeds verder gaat. Na verloop van tijd kan dit kleine probleem groter worden en moeilijker te behandelen. Daarom is het belangrijk om bij pijn tijdig naar een dokter te gaan en de juiste behandeling te volgen.

Meer uitleg over zenuwbeschadiging

Zenuwen in je lichaam zijn als draden die informatie sturen van en naar je hersenen. Ze vertellen je hersenen wat je voelt, zoals pijn, warmte of kou. Stel je nu voor dat deze zenuwen beschadigd raken. Dit kan door veel dingen gebeuren, zoals een ongeluk, een ziekte, of soms gewoon door ouder te worden. 
Als een zenuw beschadigd raakt, werkt hij niet meer goed. Het is alsof de draad een beetje kapot is. Hierdoor kan de zenuw verkeerde signalen naar je hersenen sturen. In plaats van het juiste signaal, kan de zenuw constant zeggen dat er pijn is, zelfs als er eigenlijk niets aan de hand is. Dit is een beetje alsof je een alarm hebt dat afgaat zonder dat er gevaar is. 
Dit soort pijn blijft lang duren en is niet altijd makkelijk te behandelen, omdat de zenuwen eigenlijk een beetje in de war zijn.

Meer uitleg over langdurige blootstelling aan pijnlijke prikkels

Als iemand langdurig blootgesteld wordt aan pijnlijke situaties, bijvoorbeeld bij reumatoïde artritis of fibromyalgie, kan de pijn blijven aanhouden en chronisch worden. Bij fibromyalgie heeft iemand pijn in de spieren en weefsels die lang kan duren. We weten niet precies waarom iemand fibromyalgie krijgt, maar het kan een combinatie zijn van dingen zoals genen, lichaam en geest. De pijn kan ervoor zorgen dat het zenuwstelsel verandert, waardoor iemand nog meer gevoelig wordt voor pijn. Dit kan leiden tot een cirkel waarbij de pijn aanhoudt en het steeds lastiger wordt om onder controle te krijgen. Het is daarom belangrijk om deze aandoeningen zo vroeg mogelijk te behandelen om te voorkomen dat de pijn chronisch wordt. Zo kan iemand beter met de pijn omgaan en beter leven.

Meer uitleg van de psychologische factoren

Soms kan de manier waarop we denken en voelen ook een rol spelen bij het aanhouden van de pijn. Bijvoorbeeld, wanneer we ons depressief of gestrest voelen, kan onze pijn erger lijken. Het kan ook zijn dat we ons op onze pijn focussen en daardoor denken dat het erger is dan het eigenlijk is. Het is dus belangrijk om aandacht te besteden aan onze gevoelens en gedachten, omdat ze een rol kunnen spelen bij het aanhouden van pijn  

Pijn is een emotie. Andere negatieve emoties en stress versterken vaak de pijn. Het is dus belangrijk om niet alleen naar je lichaam, maar ook naar je geestelijke gezondheid te kijken als je last hebt van aanhoudende pijn. Een veel voorkomend voorbeeld hiervan is PTTS (posttraumatische stress stoornis).

Meer uitleg van de genetische factoren

Sommige mensen hebben een genetische aanleg om makkelijker chronische pijn te krijgen. Dit betekent dat er bepaalde genen in hun DNA zitten die het risico op chronische pijn kunnen verhogen. 
Er zijn verschillende genen die te maken hebben met pijngevoeligheid en hoe je zenuwstelsel met pijn omgaat. Een voorbeeld is het COMT-gen, dat betrokken is bij de afbraak van dopamine in je hersenen. Door verschillende varianten van dit gen kan de pijngevoeligheid verschillen per persoon. 
Andere genen regelen hoe je lichaam reageert op ontstekingen, wat een belangrijke oorzaak van pijn kan zijn. Door verschillende varianten van deze genen kan de ontstekingsreactie bij sommige mensen heftiger zijn dan bij anderen, waardoor zij gevoeliger zijn voor pijn door ontstekingen. 
Maar het is belangrijk om te weten dat genetica niet de enige oorzaak is van chronische pijn. Andere dingen, zoals trauma, stress, slecht slapen en een inactieve levensstijl kunnen ook bijdragen aan chronische pijn. Het begrijpen van genetica kan wel helpen bij het ontwikkelen van betere behandelingen voor chronische pijn.

Meer uitleg van nociplastische pijn

Nociplastische pijn is een soort chronische pijn waarbij het pijnsysteem in je lichaam gevoeliger wordt. Om dit te begrijpen, kunnen we kijken naar hoe het zenuwstelsel werkt. Je zenuwstelsel is als een communicatienetwerk dat informatie door je hele lichaam stuurt. Dit netwerk bestaat uit twee delen: het centrale zenuwstelsel (je hersenen en ruggenmerg) en het perifere zenuwstelsel (de zenuwen in de rest van je lichaam).  
Bij nociplastische pijn raakt dit systeem overgevoelig. Het is alsof het volume van de pijn te hoog is gezet. Normaal gesproken voel je pijn als er iets mis is, zoals bij een blessure. Maar met nociplastische pijn voel je pijn zelfs als er geen duidelijke fysieke oorzaak is. Je zenuwstelsel stuurt pijnsignalen terwijl er eigenlijk niks ernstigs aan de hand is.  
Er zijn veel dingen die kunnen bijdragen aan deze overgevoeligheid. Stress, eerdere verwondingen, levensstijl, en zelfs emoties kunnen allemaal een rol spelen. Het is alsof deze factoren het pijnsysteem ‘leren’ om te reageren op een manier die niet echt nuttig is, waardoor je pijn blijft voelen. Dit soort pijn is lastig te behandelen omdat het niet komt van een duidelijke bron, zoals een wond of ziekte. Daarom is het belangrijk om met een arts te praten die kan helpen met het vinden van de juiste behandeling.

Websites met artikelen over het ontstaan van chronische pijn: 

Dit artikel is met aandacht samengesteld door de redactie van pijnstad.nl.
Het artikel is gelezen en goedgekeurd door Dr. B. van Cranenburgh, neurowetenschapper.

Laatste update:

september 2024