Behandelingen pijnkliniek

Welke behandelingen kunnen in een pijnkliniek worden gedaan?

Voor behandelingen bespreekt de arts de pijn en de beste opties. Behandelingen worden meestal poliklinisch gedaan. Na de behandeling kan er napijn zijn, maar er zijn ook risico’s zoals infecties en allergische reacties. Pijnbehandelingen kunnen snelle verlichting bieden, medicatie verminderen en de mobiliteit verbeteren.

In dit artikel bespreken we de meest gebruikte pijnbehandelingen in een Pijnkliniek. Echter, per pijnkliniek kan er een verschil zijn, zowel in de uitvoer van de behandelingen, als in de instructies die aan patiënt wordt gegeven. Hier volgt een algemeen overzicht van de meest gebruikte pijnbehandelingen.

1.Triggerpoint behandeling  

Triggerpoints zijn plaatselijke verkrampingen in spieren door een slechte doorbloeding en een gebrek aan zuurstof. Triggerpoints kunnen in alle spieren in het lichaam optreden. Een triggerpoint behandeling is een behandeling van de plek of van de zenuw naar de triggerpoint met medicatie of met stroom. Soms worden ontstekingsremmers gebruikt.   
Bij:  

• overgevoelige of een overprikkelde zenuw zoals bijvoorbeeld bij Anterior Cutaneous Nerve Entrapment Sydrome (ACNES)  

• een drukpijnlijke plek in een spier of pees  

2. Behandeling van pijnlijke gewrichten  

Bij pijnlijke gewrichten kan een arts medicatie direct in het gewricht toedienen De medicatie kan bestaan uit pijnstillers of ontstekingsremmers.   

Bij:  

• pijnlijke gewrichten, zoals schouders, heupen, knieën en enkels.  

3. Zenuwbehandeling

Een zenuwbehandeling is een pijnbehandeling die er voor zorgt dat de pijnprikkel die men ervaart in mindere mate wordt doorgegeven aan de hersenen. Een zenuwbehandeling wordt uitgevoerd met behulp van stroom, verhitting, kou (cryo) of een ontstekingsremmer.  
Hoe werkt het?  

De arts plaatst een naald dicht bij de zenuw en voert dan een behandeling uit.  

Voorbeelden: 

• Epiduraal injectie  
  Het is een injectie met een verdovende vloeistof in de epidurale ruimte. Dit is de ruimte tussen het harde ruggenmergvlies en de binnenzijde van het wervelkanaal dat het ruggenmerg omgeeft. Eventueel wordt ook een ontstekingsremmend middel ingespoten.   
  Een epiduraal injectie wordt gedaan:  
  – als de pijnklachten niet reageren op andere vormen van toediening van pijnstillers (bijvoorbeeld medicatie of injecties)  
  – om vast te stellen of pijn kan verminderen door eventuele zenuwblokkades 

• Caudaal injectie   
  Met een caudaal injectie worden de zenuwen helemaal onderaan de wervelkolom, net boven het stuitje, verdoofd. In sommige gevallen spuiten we ook een ontstekingsremmend medicijn in.   
  Bij:  
  – pijn in perianale gebied 
  – rectale pijn  
  – pijn in het staartbotje  
  – rugpijn zonder of met uitstraling naar de benen
     

• Blokkade van de lumbale sympathische grensstreng  
  De lumbale sympathische grensstreng is een zenuw die loopt naar de bloedvaten van de benen en naar de inwendige organen. Deze zenuw speelt vaak een belangrijke rol bij chronische pijn.   
  Bij: 
  – pijn in het been 
  – pijn laag in de rug, uitstralend naar één of beide benen
  – doorbloedingsstoornissen in been, bij CRPS of vaatvernauwing

• Behandeling van de zenuwwortel (Rhizotomie)  
  Zenuwwortels zijn onderdeel van het willekeurig zenuwstelsel en zijn vaak bij chronische pijn betrokken. De zenuwwortels zitten tussen alle wervels van de wervelkolom. De anesthesioloog/pijnspecialist kan door elektrische stroom en/of medicatie de pijnvoortgeleiding van deze zenuwwortel verminderen.  
  Bij:
  – rugpijn met uitstraling naar één of beide benen 
  – om vast te stellen of pijn kan verminderen door eventuele rugoperatie
  
• Blokkade van het ganglion Stellatum  
  Het ganglion Stellatum is onderdeel van de sympathische grensstreng en loopt naar de bloedvaten van de armen en naar  inwendige organen. Deze zenuw speelt vaak een belangrijke rol bij de ervaring van chronische pijn.   
  Bij:  
  – pijn in schouder, arm of been 
  – temperatuurverschil of overmatige transpiratie arm of hand  
  – clusterhoofdpijn

• Facetdenervatie  
  Facetgewrichten zijn de achterste wervelgewrichten en deze kunnen pijnklachten veroorzaken. Die pijn is te verhelpen door facetgewrichtjes te verdoven. Dit noemen we facetblokkade. Door verhitting wordt de zenuw gedeeltelijk uitgeschakeld.    
  Bij: 
  – nekpijn
  – rugpijn
  – pijn tussen schouderbladen

• Ganglion Impar blokkade  
  Het ganglion impar is een zenuwknoop die deel uitmaakt van het autonome of onwillekeurig zenuwstel. Het ligt aan de voorzijde op de overgang van het heiligbeen en het staartbotje.  
  Bij:  
  – pijn in het zadelgebied  
  – pijn ter hoogte van het staartbeentje  

• Perifere zenuw behandeling  
  Elke zenuw, die pijnvezels bevat, kan pijn veroorzaken. Pijn kan komen dat de zenuw afgeklemd wordt, geïrriteerd is, of door afwijkingen in de zenuw zelf. Behandeling met stroom, medicatie of kou (cryo) kan de pijn verminderen.   
  Bij: 
  – voetklachten
  – carpaal tunnel syndroom
  – aangezichtspijn

• Plexus Coeliacus blokkade  
  Een plexus coeliacus blokkade is een behandeling die toegepast wordt bij ernstige pijnklachten die zijn ontstaan door een tumor in de bovenbuikorganen, zoals de alvleesklier, maag of lever. Tijdens de behandelingen wordt er een blokkade aan in het zenuwnetwerk in uw bovenbuik aangebracht  
  Bij:  
  – ernstige buikpijn door kanker in de bovenbuik
     

• Sphenopalatinum blokkade  
  Het ganglion (zenuwknoop) bevindt zich naast de kaakholte aan de buitenzijde, naast/achter de neus. Het ganglion sphenopalatinum kan een rol spelen bij diverse pijnklachten in het aangezicht. Met deze behandeling wordt geprobeerd om pijnsignalen vanuit het ganglion te blokkeren.  
  Bij:  
  – clusterhoofdpijn
  – atypische aangezichtspijn
  – aandoeningen aan het oog waarbij medicijnen geen effect meer hebben
     

• Chordotomie  
  Bij ernstige pijnklachten als gevolg van kanker werken pijnstillers soms onvoldoende of veroorzaken te veel bijwerkingen. Als de pijn zich vooral in één lichaamshelft bevindt, is het mogelijk om deze pijn te bestrijden door middel van een blokkade in uw ruggenmerg. Dit heet een ‘chordotomie’.   
  Bij:
  – eenzijdige pijn bij kanker  

Wat kun je verwachten?

Voor de behandeling  

Voor zowel injecties als zenuwblokkades bespreekt de arts eerst met jou waar de pijn zit en welke behandeling het beste past. Soms is nader onderzoek nodig.  

Tijdens de behandeling  

Behandelingen worden meestal poliklinisch gedaan, wat betekent dat je dezelfde dag nog naar huis kunt.   

Na de behandeling  

Na de injectie of zenuwblokkade kun je wat napijn of stijfheid voelen op de plek van de injectie. Dit verdwijnt meestal na een paar dagen. Het is belangrijk om te rusten en zware activiteiten te vermijden direct na de behandeling.  

Voordelen  

• Snelle pijnverlichting: Veel mensen voelen direct na de injectie al minder pijn.  

• Minder medicatie nodig: Door de directe werking op de pijn, heb je vaak minder andere pijnstillers nodig.  

• Verbeterde mobiliteit: Door minder pijn kun je je beter bewegen en je dagelijkse activiteiten weer oppakken.  

Risico’s  

Zoals bij elke medische behandeling zijn er ook risico’s:  

• Een blauwe plek waar de naald zat.  

• Infectie: Er is een kleine kans op een infectie op de injectieplek.  

• Allergische reactie: Soms kunnen mensen allergisch reageren op de gebruikte medicatie.  

• Tijdelijke pijnverergering: Direct na de injectie kan de pijn soms even erger worden voordat het beter wordt.   

• Een ernstige bloeding komt zelden voor. Het is wel van belang dat je het meldt als je bloed verdunnende medicatie gebruikt.  

4. Ketamine Infusie  

Ketamine infusie is een behandeling die vaak wordt toegepast in pijnklinieken voor ernstige chronische pijn die niet reageert op andere behandelingen. Ketamine werkt door de manier waarop je zenuwstelsel pijn signaleert te veranderen.  

  
Hoe werkt het?  
De arts geeft je ketamine via een infuus in je arm. Dit gebeurt meestal in een kliniek onder toezicht vanwege mogelijke bijwerkingen.

Bij:  

• Zenuwpijn (neuropathische pijn)  

• Complex regionaal pijnsyndroom (CRPS)

Wanneer niet gebruiken?  
Je mag geen ketamine krijgen als je:  

• Zwanger bent  

• Ernstige hart- en vaatziekten hebt  

• Verhoogde druk in je hersenen hebt  

• Bepaalde leverproblemen hebt  

• Onbehandelde hoge bloeddruk hebt  

 Bijwerkingen  
Tijdens en na de behandeling kun je last krijgen van:

• Dubbelzien  

• Hallucinaties  

• Een dronken gevoel  

• Snelle hartslag of hoge bloeddruk  

• Slaperigheid  

• Misselijkheid  

• Duizeligheid  

Deze bijwerkingen zijn tijdelijk en verdwijnen meestal na een paar dagen. Bij misselijkheid en braken kan de arts je medicijnen geven om dit te verminderen.  

Resultaat  

Het resultaat van de behandeling is niet altijd meteen merkbaar; soms voel je pas na enkele weken verbetering. Als de behandeling helpt, kan deze tot maximaal vier keer per jaar herhaald worden.  

5. Pleisters  

• Capsaïcine en Qutenza pleisters    
  Bij zenuwpijn zijn de zenuwen in de huid overprikkeld. Hierdoor ontstaat bijvoorbeeld pijn bij aanraken. Als je een capsaïcine pleister op de huid plakt dan bindt de capsaïcine zich aan de overprikkelde zenuwcellen. Hierdoor worden ze minder gevoelig voor pijn    
  Qutenza-pleisters en gewone capsaïcine-pleisters hebben dezelfde werkzame stof, maar er zijn enkele belangrijke verschillen:    

• Toepassing:   

Qutenza-pleisters: Worden door een pijnverpleegkundige op de pijnpolikliniek aangebracht en mogen niet thuis worden gebruikt. De pleister blijft maximaal 1 uur op de huid.   

Capsaïcine-pleisters: Kunnen thuis worden aangebracht en worden doorgaans dagelijks gebruikt voor een bepaalde periode.   

• Indicatie:   

Qutenza-pleisters: Specifiek voor lokale, oppervlakkige zenuwpijn bij volwassenen, zoals pijn na operaties, ongeval, gordelroos, diabetes, of chemotherapie.   

Capsaïcine-pleisters: Worden gebruikt voor verschillende soorten pijn, maar zijn minder specifiek in hun toepassing en minder sterk.  

6. Epiduroscopie  

Als medicijnen en eventuele zenuwblokkades onvoldoende pijnvermindering geven kan een epiduroscopie overwogen worden. Een epiduroscopie is een vorm van kijkoperatie van de binnenzijde van de wervelkolom: de epidurale ruimte. Het ruggenmerg en de zenuwen liggen in de epidurale ruimte. Een epiduroscoop is een soort slangetje met een camera. Tijdens de kijkoperatie kunnen, indien nodig, ook één van de volgende behandelingen gedaan worden:.   
– Vrijmaken van de zenuw van verklevingen (adhaesiolyse)  
– Achterlaten van medicijnen ter hoogte van de aangedane zenuw  
– Spoeling van schadelijke stoffen uit de discus of facetgewrichten  
– Gedeeltelijk verwijderen van de mogelijke oorzaak van de pijn

Conclusie

Pijnbehandelingen kunnen helpen om chronische pijn te verminderen. Ze kunnen soms snelle verlichting bieden en je helpen om je dagelijkse activiteiten weer op te pakken. Bespreek met je arts welke behandeling het beste bij jou past en wat je kunt verwachten. Met de juiste pijnbehandeling kun je beter met je chronische pijn omgaan en grip krijgen op je leven met pijn.