Welke verschillende pijnmedicatie is er?
Chronische pijn kan erg vervelend zijn en kan invloed hebben op je werk, je vrije tijd en je sociale leven. Medicatie kan een belangrijke rol spelen bij het beheersen van je pijn. Hoewel de pijn voor altijd kan zijn, is het ook mogelijk dat deze na verloop van tijd vermindert of zelfs verdwijnt. Medicatie kan helpen om je leven draaglijker te maken terwijl je leert omgaan met je pijn.
Verschillende soorten medicatie
Er zijn verschillende soorten medicijnen die je kunt gebruiken bij chronische pijn. Elk type medicijn werkt op een andere manier en kan verschillende bijwerkingen hebben. Hieronder bespreken we de meest voorkomende soorten medicijnen, in sterkte van laag naar hoog..
Paracetamol
Paracetamol is een veelgebruikt pijnstillend middel. Het is vaak de eerste keuze bij chronische pijn omdat het weinig bijwerkingen heeft. Paracetamol kan helpen bij milde tot matige pijn.
Tips:
- Neem niet meer dan de aanbevolen dosis.
- Gebruik het op regelmatige tijden als je het voorgeschreven hebt gekregen. Dus liefst 3 à 4 x per dag
NSAID’s (Niet-Steroïde Ontstekingsremmers)
NSAID’s helpen niet alleen tegen pijn, maar verminderen ook ontstekingen. Ze kunnen helpen bij pijn die gepaard gaat met ontstekingen, zoals bij artritis.
- Ibuprofen
- Ibuprofen
- Brufen
- Advil
- Nurofen
- Naproxen
- Aleve
- Naprosyne
- Naproxen
- Diclofenac
- Voltaren
- Cataflam
Tips:
- Neem deze medicijnen altijd met voedsel om maagklachten te voorkomen, of gebruik er een maagbeschermer bij.
- Gebruik ze niet te lang zonder overleg met je arts, omdat ze bijwerkingen kunnen hebben zoals maagzweren.
COX-2-remmers
Dit zijn NSAID’s voor chronisch gebruik en kunnen soms ook ingezet worden als NSAID’s niet mogen of kunnen. COX-2-remmers mogen soms niet gebruikt worden door mensen met hart en vaatziekten
- Celecoxib
- Celebrex
- Meloxicam
- Movicox
Antidepressiva
Sommige antidepressiva kunnen helpen bij chronische pijn, zelfs als je niet depressief bent. Deze medicijnen werken door de manier waarop je zenuwstelsel pijn signaleert te veranderen.
Soorten:
- Amitriptyline
- Nortriptyline
- Duloxetine
- Venlafaxine
- Imipramine
Tips:
- Het kan enkele weken duren voordat deze medicijnen effect hebben.
- Bijwerkingen kunnen zijn: droge mond, slaperigheid, en gewichtstoename. Bespreek deze met je arts.
Anti-epileptica
Medicijnen die oorspronkelijk bedoeld zijn voor de behandeling van epilepsie, zoals gabapentine en pregabaline, kunnen ook helpen bij zenuwpijn. Ze werken door de manier waarop je zenuwenstelsel pijn signaleert te veranderen
Soorten:
- Gabapentine
- Neurontin
- Pregabaline
- Lyrica
- Carbamazepine
- Tegretol
- Oxcarbazepine
- Trileptal
- Lamotrigine
- Lamictal
Tips:
- Net als antidepressiva kunnen deze medicijnen enkele weken tijd nodig hebben om effectief te zijn.
- Mogelijke bijwerkingen zijn duizeligheid en vermoeidheid.
Ketamine infusen
Tips:
- Wordt vaak toegepast in een gespecialiseerde kliniek onder toezicht van een arts.
- Kan effectief zijn bij ernstige chronische pijn die niet reageert op andere behandelingen.
- Mogelijke bijwerkingen zijn hallucinaties, verwardheid, en verhoogde hartslag. Bespreek deze met je arts.
Pleisters
Er worden twee soorten pleisters gebruikt: Capsaïcine en Qutenza pleisters.
Beide pleisters bevatten capsaïcine, een stof uit Spaanse pepers . Het werkt tegen pijn doordat de stof zich bindt aan de zenuwen in de huid. Het maakt deze zenuwen minder gevoelig voor pijn. Hierdoor voel je minder pijnprikkels. Het helpt vooral bij pijn door beschadigde of geïrriteerde zenuwen.
Qutenza-pleisters en gewone capsaïcine-pleisters hebben dezelfde werkzame stof, maar er zijn enkele belangrijke verschillen:
Sterkte:
- Qutenza-pleisters: Deze zijn heel sterk (8% capsaïcine) en werken langer.
- Capsaïcine-pleisters: Deze zijn minder sterk (0,025% tot 0,1% capsaïcine) en werken korter.
Waar gebruik je ze:
- Qutenza-pleisters: Deze mag je alleen in het ziekenhuis of de kliniek gebruiken. Een verpleegkundige plakt ze op.
- Capsaïcine-pleisters: Deze mag je thuis gebruiken en zelf opplakken.
Wanneer gebruik je ze:
- Qutenza-pleisters: Voor ernstige zenuwpijn, zoals na operaties, ongevallen, gordelroos, diabetes of chemotherapie.
- Capsaïcine-pleisters: Voor minder ernstige pijn. Ze zijn minder specifiek en worden voor allerlei pijn gebruikt.
Bijwerkingen:
- Qutenza-pleisters: Kunnen meer bijwerkingen hebben omdat ze sterker zijn. Daarom moet een dokter of verpleegkundige ze aanbrengen.
- Capsaïcine-pleisters: Hebben minder bijwerkingen en zijn veiliger voor thuis.
Kortom, Qutenza is een sterkere pleister die je alleen in het ziekenhuis gebruikt voor erge pijn. Gewone capsaïcine-pleisters zijn zwakker en kun je thuis gebruiken voor minder erge pijn.
Opioïden
Opioïden zijn sterke pijnstillers die worden voorgeschreven voor ernstige pijn. Voorbeelden zijn morfine en oxycodon. Ze werken door de manier waarop je hersenen pijn signaleren te veranderen.
Verslavend
Opioïden zijn sterke pijnstillers, maar ze kunnen verslavend zijn. Dit is een groot probleem geworden, ook in Nederland. Hoewel opioïden goed werken bij erge pijn, moet je ze alleen voor korte tijd gebruiken. Als je ze langer gebruikt, heb je steeds meer nodig en werken ze minder goed tegen de pijn. Stoppen met opioïden kan heel moeilijk zijn en lang duren. Het is belangrijk dat je samen met je arts goed nadenkt over het gebruik van opioïden. Probeer zo snel mogelijk andere manieren te vinden om je pijn onder controle te krijgen.
Soorten
- Tramadol
- Tramal
- Zydol
- Buprenorfine
- Temgesic
- BuTrans
- Oxycodon
- OxyContin
- OxyNorm
- Morfine
- MS Contin
- Oramorph
- Fentanyl
- Durogesic
- Actiq
Tips:
- Gebruik opioïden alleen zoals voorgeschreven door je arts.
- Wees je bewust van de mogelijke bijwerkingen zoals slaperigheid en constipatie.
- Opioïden zijn zeer verslavend, dus volg altijd de instructies van je arts.
- Helaas gaan niet alle artsen hier altijd zorgvuldig mee om. Daarom is het belangrijk dat je zelf ook goed nadenkt over het gebruik van opioïden. Probeer zo snel mogelijk andere manieren te vinden om je pijn onder controle te krijgen en bespreek deze opties met je arts.
Hoe kies je de juiste medicatie?
Het kiezen van de juiste medicatie hangt af van verschillende factoren, zoals de oorzaak en de ernst van je pijn, en je algehele gezondheid. Je arts zal samen met jou beslissen welke medicatie het beste bij je past.
Overleg met je arts
- Symptomen beschrijven: Vertel je arts precies waar en hoe je pijn voelt.
- Bijwerkingen: Bespreek eventuele bijwerkingen die je ervaart of waar je bang voor bent.
- Andere medicijnen: Laat je arts weten welke andere medicijnen je gebruikt, om interacties te voorkomen.
Wees geduldig
Het kan even duren voordat je de juiste medicatie en dosis hebt gevonden. Soms moet je verschillende medicijnen proberen voordat je de juiste vindt. Veel medicijnen geven pas resultaat nadat je het enkele weken hebt gebruikt. Geef het de tijd en blijf in nauw contact met je arts.
Tips voor veilig gebruik van medicatie
- Volg de Instructies: Neem je medicatie precies zoals voorgeschreven.
- Bewaar veilig: Houd je medicijnen buiten bereik van kinderen.
- Let op bijwerkingen: Meld bijwerkingen altijd aan je arts.
- Gebruik geen alcohol: Dit kan de werking van je medicatie beïnvloeden en bijwerkingen verergeren.
Alternatieve en aanvullende behandelingen
Medicatie is niet de enige manier om chronische pijn te behandelen. Vaak is een combinatie van behandelingen het meest effectief. Je leest hier veel meer over in het Informatiecentrum van Pijnstad.
Tot slot
Chronische pijn kan een grote uitdaging zijn, maar met de juiste medicatie en ondersteuning kun je leren om ermee om te gaan en meer grip te krijgen op je pijn en je leven met pijn.
Bespreek altijd met je arts welke opties voor jou het beste zijn en wees niet bang om vragen te stellen. Onthoud dat het tijd kan kosten om de juiste balans te vinden, maar geef niet op. Met geduld en de juiste zorg kun je een betere kwaliteit van leven bereiken.
Dit artikel is gevalideerd door Dr. Willem Oerlemans, neuroloog en pijnarts,
en Dr. Elise Deben, pijnspecialist